Reakcyjno-liberalny pamflet

Czytam Nowe Oświecenie Stevena Pinkera. Tym co uderza jest wymazanie przez niego całej lewicowej tradycji związanej i wywodzącej się z Oświecenia. Tradycja oświeceniowa jest sprowadzona do dość wąsko rozumianej tradycji liberalnej. Pinker broni zasadniczo neoliberalno-technokratycznej wizji rzeczywistość i ideologicznie próbuje sprowadzić do niej całość dziedzictwa myśli oświeceniowej. Aby to uczynić dokonuje dość mało eleganckich uproszczeń…

Przygody słowa na k…

Jest takie słowo na k…, które w Polsce (ale nie tylko tu) jest dla wielu osób niewymawialne. Ulega on wyparciu, jest egzorcyzmowane, gumkowane, przemiczane. Widać to świetnie gdy prześledzimy je na dość niewinnym przykładzie. Robert K. Merton użył go, kiedy formułował swoje szeroko znane ujęcie etosu nowoczesnej nauki: Tak, słowo o które chodzi, jest tu…

O oczywistych sojuszach, których niektórzy upierają się nie dostrzegać.

Powszechny „uniwersytet”  Nauczania Chrześcijańsko-Społecznego jak pisałem poprzednio – uniwersytetem nie jest, nie jest także uczelnią wyższą. Jest natomiast maszynerią do tworzenia hegemonii, do wytwarzania wpływu społecznego. Przedsięwzięcie to ma na celu zapełnianie przestrzeni publicznej ekspertami, książkami, wykładami, które stanowić będą niezależny, osobny od uniwersyteckiego obieg wiedzy. To działanie wpisuje się w pełni w sposoby działania…

Nowe Średniowiecze

Jedną z cech porządku przednowoczesnego, średniowiecznego w Europie było istnienie wielu równoległych, krzyżujących się systemów władzy i prawa. Świat nie był jak w nowoczesnych państwach narodowych podporządkowany zrównującej zasadzie odwołującej się do państwowo umocowanej i legitymizowanej władzy i prawa. Świat składał się z miast (ze swoim prawem), kościoła katolickiego z jego jurysdykcją, złożonych organizmów politycznych…

Przyczynek do krytyki Sci-Huba (i libgena)

Wpis jest sprowokowany intensywną dyskusją jaką wywołał ten mój post na FB: Zaskoczyło mnie to, że uwaga, którą uważałem za dość trywialną konstatację wydała się tak kontrowersyjna. Nie negując zasług „pirackiego open acces” w szerzeniu dostępu do (pewnych) obszarów wiedzy, pozostaję jednakże sceptyczny. Częściowo ów sceptycyzm wynika z tego, że podzielam stanowisko z tego tekstu:…

Nieczywistość

Jestem po obejrzeniu filmu dokumentalnego „ROHWEDDER: JEDNOŚĆ, ZBRODNIA I WOLNOŚĆ” Przedstawia on trzy hipotezy dotyczące tego, kto mógł zabić Detleva Karstena Rohweddera, szefa Treuhandanstalt – urzędu powierniczego odpowiedzialnego za prywatyzację majątku NRD. Morderstwa dokonano 1 kwietnia 1991 roku. Znienawidzony przez wschodnioniemieckich robotników Rohwedder symbolizował kolonizacyjny charakter zjednoczenia Niemiec prowadzonego pod dyktando neoliberałów. Wiele osób miało…

Koniec postpolityki i biopolityczna, akceleracjonistyczna nadzieja

Biopolityka to hodowanie ludzi, to zarządzanie populacją, to magazynowanie żywności, to zapobieganie powodziom. To także szczepienia, znormalizowane metody badań populacji, standaryzacja. To także edukacja powszechna. Biopolityka to także projekty nowych osiedli, miast, szkół, szpitali. To kampanie zdrowotne, to hasła „myjcie ręce”, „dbajcie o higienę”. Dużo napisano krytycznie o biopolityce, przestrzegano przed nadużyciami, przed zgubnymi skutkami…

Filozoficzny antyszczepionkowy nekromanta

Polemika z tekstem Giorgio Agambena – „Wyjaśnienia”[1] [1] https://www.facebook.com/PraktykaTeoretyczna/posts/3102321523133150?__tn__=K-R „Strach jest kiepskim doradcą, ale wyzwala wiele rzeczy, których staramy się nie dostrzegać. Kwestii nie stanowi wydawanie opinii co do skali choroby, ale pytanie o etyczne i polityczne konsekwencje epidemii. Pierwsza rzecz, którą fala paniki, jaka sparaliżowała nasz kraj, wyraźnie pokazuje to to, że nasze społeczeństwo…

Czy słowo „świat” wciąż znaczy „świat”?

Końcowy fragment mojego tekstu, do którego lektury zachęcam: *** Las nie jest do końca naszym domem, jesteśmy tam raczej gośćmi, puszcza jest przypomnieniem, pokazaniem tego, że poza podmiotem istnieje też innobyt. Las to system, powiązanie nieba i ziemi, drzew, gleby, zwierząt, grzybów, istot ludzkich i pozaludzkich, a może i nieludzkich(?). Słowo las znaczy świat. Nie…

Wzajemne zranienia klasowe

Kapitalne znaczenie miało dla mnie zdanie Sartre’a z jego książki o Genecie: „nie jest istotne, co z nas zrobią, ale co sami zrobimy z tego, co z nas zrobiono”. Szybko stało się ono moją dewizą. Zasadą pewnej ascezy – pracy Ja nad sobą. /Didier Eribon, Powrót do Reims/ Awansujemy, choćby odrobinę, studia, może praca na…

Zamordowane Oświecenie

O pracy zbiorowej „Samobójstwo Oświecenia” autorstwa  Andrzej Zybertowicza z zespołem zrobiło się głośno w kontekście recenzji jakie sporządzili profesorowie Wróbel i Król w przewodzie profesorskim Zybertowicza. Uciekła jednak odrobinę dyskusja o głównej tezie tej książki. Dobrze streszcza ją sam autor (screen dzięki fb Piotra Graczyka): Wbrew Zybertowiczowi, to nie Oświecenie i Rozum są odpowiedzialne za…

Efekt Mateusza to była diagnoza, nie przepis

W nawiązaniu do poprzedniej notki, dziś mały suplement. Zacznijmy od cytatu z tekstu jednego z prominentnych promotorów reformy 2.0. Zostawiam cytat bez podania autorstwa, bo nie o personalia chodzi ale o wyświetlenie mechanizmu.   Cytowany Merton 1968, to słynny tekst o „efekcie św. Mateusza”. Ironią jest, że wymazując właściwie współautorstwo Harriet Zuckerman (badania na których oparto…